Je staat op het punt om een nieuw koffiezetapparaat te kopen, maar bent aan het twijfelen tussen een volautomaat of een pistonmachine? Je wilt natuurlijk lekkere koffie zetten en het lijkt jou leuk om alle handelingen zelf te doen, maar ondertussen twijfel je ook of een pistonmachine iets voor je is. Herkenbaar? In dit artikel brengen wij de verschillen in kaart. Zo kun je na het lezen van dit artikel zelf beoordelen of een volautomaat of een pistonmachine beter bij je past.
In het kort:
- Pistonmachine: dit is een halfautomatische koffiemachine waarbij je alle handelingen zelf uitvoert. Van het malen van de koffiebonen tot het opschuimen van de melk.
- Volautomatische koffiemachine: met één druk op de knop een kopje koffie van versgemalen koffie zetten.
Meer gemak met een volautomaat
Heb je haast in de morgen en wil je gewoon snel een kopje koffie zetten? Het grote voordeel van een volautomaat is dat je met één druk op de knop een koffie naar keuze zet. Bij een pistonmachine zijn er een aantal stappen die je doorloopt, waardoor het koffiezetten meer tijd in beslag neemt. Hieronder de stappen:
- Maal de koffiebonen
- Vul de filterhouder met gemalen koffie
- Stamp de gemalen koffie met een tamper aan
- Plaats de filterhouder in de machine en druk op het knopje
- Voor een cappuccino schuim je het melk handmatig met de stoommand op*
Wél moet ik erbij vermelden: als je eenmaal handigheid hebt met een piston espressomachine, valt het best mee hoeveel tijd je kwijt bent om een kopje koffie te zetten. Dit is zeker het geval bij mij Sage The Barista Express Impress, aangezien deze een automatische tamper heeft.
*bij pistonmachines met één boiler of thermoblock moet je vaak 30 – 60 seconden wachten voordat je kunt beginnen met het opschuimen van de melk. Bij betere pistonmachines zoals de Quick Mill 3035 is dit slechts 10 seconden.
Meer instelmogelijkheden bij een volautomaat
Drink je de koffie liever wat sterker? Geen probleem, bij een volautomaat pas je de sterkte, temperatuur en volume van de koffie eenvoudig aan. Bij luxere volautomaten is het soms ook mogelijk om de hoeveelheid melk of stevigheid van de melk in te stellen.
Dit wil niet zeggen dat dit niet mogelijk is met een pistonmachine: ook met een pistonmachine kun je sterkere koffie zetten of een kleinere cappuccino maken. Het verschil is dat je dit bij een volautomaat in het bedieningspaneel regelt. Bij een pistonmachine komt het allemaal op je eigen handelingen aan.
Bij een pistonmachine meer vaardigheden vereist
Bij een pistonmachine ga je als een échte barista ter werk: een pistonmachine werkt hetzelfde als een professionele espressomachine. Als je voor het eerst een pistonmachine koopt, zal het in het begin even wennen zijn. Je zult echt de tijd moeten nemen om de vaardigheden te leren. Zoals:
- Het instellen van de koffiemolen
- Het aanstampen van de gemalen koffie
- Het opschuimen van de melk met de stoommand
Dit vraagt om meer geduld. Ook zul je moeten accepteren dat de resultaten of de smaak van de koffie in het begin wisselend zullen zijn. Dit maakt dat een pistonmachine niet voor iedereen geschikt is. Het is vooral bedoeld voor de serieuze koffiedrinker.
Met een pistonmachine zet je koffie van café-kwaliteit
Als je een goede pistonmachine koopt en eenmaal de vaardigheden onder de knie hebt, zet je espresso’s en cappuccino’s van café-kwaliteit. De koffie bij een volautomaat smaakt goed, maar je zult er nooit een geconcentreerde of stroperige espresso mee zetten. Dit heeft te maken met verschillende factoren:
- Kwaliteit ingebouwde koffiemolen: de maling is misschien niet zo consistent en fijn als bij een professionele losse koffiemolen. Hoe fijner de maling, hoe hoger de druk.
- Meer druk: als je alle handelingen bij een pistonmachine juist uitvoert, zorg je voor een optimale druk van 9 bar. Bij een volautomaat ligt de druk vaak te laag om een goede espresso te zetten.
Een pistonmachine gaat langer mee
Een volautomaat bestaat uit vele (kwetsbare) onderdelen. Van de ingebouwde koffiemolen tot de automatische schoonmaakprogramma’s. Hoe meer onderdelen, hoe groter de kans dat er iets kapot gaat. De constructie van een pistonmachine is daarentegen veel simpeler met als voordeel dat ze (vaak) langer meegaan. Als je een pistonmachine van kwaliteit koopt, zijn ze vaak ook nog eens makkelijker te repareren.
Extra investering bij pistonmachine: een losse bonenmaler
Een pistonmachine wordt doorgaans zonder koffiemolen geleverd. Dit betekent dat je deze los dient aan te schaffen wat extra kosten met zich meebrengt. Vaak wordt gezegd dat de kwaliteit van de koffiemolen belangrijker is dan het koffiezetapparaat zelf. Voor een goede koffiemolen ben je al gauw meer dan 200 euro kwijt.
Er zijn uitzonderingen: zo komt de Sage The Barista Express Impress met een ingebouwde koffiemolen. En dat niet alleen, deze heeft ook een automatische tamper wat het een perfecte optie maakt voor beginners.
Onderhoud: volautomaat vs pistonmachine
Ondanks handige schoonmaakprogramma’s ben je bij een volautomaat nog steeds tijd kwijt aan het onderhoud. Zo dien je het automatische reinigingsprogramma te doorlopen, de uitneembare zetgroep handmatig schoon te maken en in te vetten. Als je geen gebruik maakt van een waterfilter zal je eens in de zoveel tijd het ontkalkingsprogramma moeten doorlopen.
Bij een pistonmachine zijn de stappen vergelijkbaar, maar zal er soms een schroevendraaier aan de pas moeten komen om de zetgroep eruit te halen. De onderhoudskosten liggen iets hoger bij een volautomaat, omdat je reinigingstabletten en melksysteemreiniger nodig hebt.
Je zult de volgende onderdelen regelmatig moet reinigen
Lees ook: mijn gids over het onderhouden van een volautomatische koffiemachine.
Conclusie: volautomaat of pistonmachine kopen?
Ben je een échte koffiefanaat en een veeleisende koffiedrinker met interesse in koffie? Ben je bereidt de tijd te nemen om de benodigde vaardigheden aan te leren? Dan zou je een pistonmachine kunnen overwegen. Als je er nog niet helemaal zeker over bent, zou je met een goedkopere pistonmachine kunnen beginnen zoals de Sage Bambino. Maar als je het geld hebt, zou ik alsnog een duurdere pistonmachine van hoge kwaliteit overwegen zoals de Gaggia Classic Pro of de Quickmill 3035. Deze gaat langer mee én kun je daarom voor een hoger bedrag verkopen mocht het je toch niet bevallen.
Stel je hoge eisen aan je kopje koffie, maar heb je geen zin of tijd om hier energie in te steken? Dan past een volautomaat wellicht beter bij je.
