Benieuwd wat jouw dagelijkse kopje koffie aan stroom kost? Op deze pagina bespreek ik het stroomverbruik van alle verschillende types koffiemachines (volautomaat, pistonmachine, filter-koffiezetapparaat, koffiecupmachine, koffiepadmachine) en geef ik tips hoe je op het energieverbruik kunt besparen. Ook vertel ik je hoe je koffie kunt drinken zonder überhaupt stroom te verbruiken.
Korte conclusie
Als je bewust wil omgaan met koffie zetten, dan is het allerbelangrijkste dat je een apparaat kiest dat past bij de hoeveelheid koffie die je drinkt. Want hoe energiezuinig je koffie ook zet, als die daarna in de gootsteen belandt is het pure energieverspilling. Kies dus een passend apparaat én ga er bewust mee om. Hoe dat kan ontdek je hier.
Wanneer verbruikt je koffiezetapparaat stroom?
Natuurlijk verbruikt je koffiezetapparaat stroom bij het zetten van koffie. Maar er zijn meer momenten waarop het apparaat stroom verbruikt. Bij het verwarmen of opschuimen van melk bijvoorbeeld, maar ook tijdens het onderhoud in de vorm van een reinigings- of ontkalkingsprogramma. En wist je dat je apparaat ook inde stand-by stand nog flink wat energie verbruikt? Sterker nog: zelfs als het helemaal uit staat kan er nog sluipverbruik optreden.
Stroomverbruik: hoeveel watt is een koffiezetapparaat?
In onderstaande tabel zie je hoeveel stroom verschillende types koffiezetapparaten verbruiken voor het zetten van 10 kopjes zwarte koffie:
Wil je het verbruik van jouw koffiemachine zelf berekenen, dan moet je het wattage weten en de tijd die het apparaat erover doet om de koffie te zetten. Het rekensommetje dat je vervolgens moet maken illustreren we aan de hand van het filter-koffiezetapparaat uit de tabel. Het energieverbruik per 10 kopjes is het verbruikte vermogen maal de benodigde tijd. Het vermogen is in dit voorbeeld 1.000 watt (afgekort met de letter W) ofwel 1kW (kilowatt), de verbruikte tijd 5/60 = 0,08 uur. In kilowattuur (het verbruik dat je ook op je elektriciteitsmeter in de meterkast vindt) is dat dus 1×0,08 = 0,08 kWh. Stel dat je elke dag 10 kopjes zet, dan is je jaarverbruik 0,08×365 = 29 kWh. Bij de huidige tarieven (oktober 2023) is dat een bedrag van € 10,50. Koffiezetapparaten met cups of pads verbruiken per jaar 80 kWh, wat € 28,90 kost. Ter vergelijking: in mijn huishouden verbruiken we per jaar ongeveer 1600 kWh aan elektriciteit.
Maar met alleen het zetten van koffie ben je er nog niet. Hierboven noemden we al de andere situaties waarin je koffiemachine energie verbruikt.
Melk verwarmen en opschuimen
Een kannetje melk opschuimen voor 2 cappuccino’s kost volgens de website hier.nu 0,03 kWh. Ik denk niet dat het veel uitmaakt of je dat doet met de melkschuimfunctie van je volautomatische koffiemachine of met een losse elektrische melkopschuimer. Alleen opwarmen zal iets minder energie kosten, laten we zeggen 0,02 kWh.
Je kunt natuurlijk ook met een pannetje op het gasfornuis en een garde aan de slag gaan. Dan gebruik je geen stroom, maar bedenk wel dat koken op gas ook geld kost.
Het onderhoud van je koffiezetapparaat
Regelmatig zul je je apparaat moeten reinigen of ontkalken. Volautomatische koffiemachines hebben meestal reinigings- en ontkalkingsprogramma’s en geven automatisch aan wanneer je zo’n programma moet doorlopen. Bij filter-koffiemachines moet je regelmatig het koffiezetproces doorlopen met een ontkalkingsmiddel. Zo heeft ieder apparaat zijn eigen vereisten. Gemiddeld koste het doorlopen van een onderhoudsprogramma 0,5 kWh (eigen schatting).
Energieverbruik in de stand-by stand
Laat je je koffiemachine na het zetten van de koffie in de stand-by stand staan, dan kost dat ook energie, misschien wel meer dan je zou denken. Een volautomaat of pistonmachine houdt dan namelijk het water op temperatuur om op ieder gewenst moment weer snel een nieuw bakje koffie te kunnen zetten. Volgens de website wholelattelove is dat verbruik 120 W per uur. Voor senseo en nespresso machines geldt hetzelfde. Zet je koffiezetapparaat daarom helemaal uit als dat kan om energie te besparen.
Bij een filter-koffiezetapparaat is het belangrijk om de koffie direct na het koffiezetten in een thermoskan te doen. Dat is niet alleen beter voor de smaak, het warmhoudplaatje van je koffiezetapparaat verbruikt ook best wat energie, al gauw 700 W per uur.
Sluipverbruik
Zelfs al zet je een koffiezetapparaat helemaal uit, dan nog is de kans groot dat het nog een beetje energie verbruikt. Zeker als je een wat ouder apparaat hebt met displays en andere elektronica. Het sluipverbruik kan oplopen tot zo’n 10 kWh per jaar, toch bijna 4 euro. Voor dat geld kun je ook een stekker met schakelaar kopen, waarmee je heel eenvoudig je apparaat helemaal uitzet, zonder daarvoor de stekker uit het stopcontact te hoeven trekken.
Hoe bepaal je het stroomverbruik?
De cijfers die je hierboven ziet zijn gemiddelden. Ik kan me voorstellen dat je wil weten hoeveel jouw koffiemachine nou precies verbruikt. Om dat te bepalen moet je het wattage van je machine weten en heb je een klokje nodig. Maar eerst leg ik even uit wat dat wattage nou precies inhoudt.
Wat is Watt
Watt is een eenheid voor het elektrisch vermogen dat een apparaat nodig heeft om te functioneren. Het totale wattage wordt berekend door de spanning (in Volt) te vermenigvuldigen met de stroomsterkte (in ampère), maar hier zullen we verder niet op ingaan. Het belangrijkste voor nu is dat je weet waar wattage voor staat. Het wattage van je apparaat zegt niet alles over het stroomverbruik. Daarvoor is het ook belangrijk hoe lang je het apparaat gebruikt. Het stroomverbruik is dus het vermogen (in watt of kilowatt, dat is 1000 Watt) maal de gebruiksduur (in uren), meestal uitgedrukt in kilowattuur (kWh).
Het stroomverbruik van jouw koffiemachine
We gaan bij het bepalen van het stroomverbruik weer uit van 10 kopjes koffie. Pak je stopwatch erbij en zet 10 kopjes koffie. De tijd de je daarvoor nodig hebt reken je om naar uren. Bijvoorbeeld: heb je 15 minuten nodig om 10 kopjes te zetten, dan is de tijd 15/60 = 0,25 uur. Die tijd vermenigvuldig je met het wattage van je koffiemachine, uitgedrukt in kilowatt. Bijvoorbeeld: 1250 watt komt overeen met 1,25 kilowatt. Tot slot vermenigvuldig je de tijd en het wattage met elkaar en je hebt het verbruik in kilowattuur (kWh). In formulevorm:
Verbruik = vermogen x tijd
Als je geen zin hebt deze berekening kun je de handige online tool van energyusecalculator gebruiken.
Je weet nu het verbruik, puur om koffie te zetten. Zoals je hierboven hebt kunnen lezen zijn er ook andere factoren die een rol spelen bij het totaalverbruik van je koffiemachine. Daarom volgen hieronder tips om het verbruik te minimaliseren.
Hoe kun je het verbruik beperken?
- Kies het koffiezetapparaat dat bij je past. Als je de hele dag door best veel koffie drinkt, dan is een filter-koffiezetapparaat een verstandige keuze. Drink je niet zo heel veel koffie per dag, dan kan een volautomatische koffiemachine een betere keuze zijn.
- Drink zwarte koffie. De melkfunctie van je koffiemachine verbruikt veel energie. Nu wil ik je niet dwingen om je koffie zwart te gaan drinken, want smaken verschillen nu eenmaal (ik vind zelf een cappuccino op zijn tijd ook heerlijk). Maar zwarte koffie is wel de goedkoopste koffie. En drink je alleen zwarte koffie, koop dan een apparaat zonder melkfunctie.
- Gebruik een thermoskan als je filterkoffie zet. Het warmhoudplaatje vreet energie en bevordert bovendien niet de smaak van je koffie.
- Beperk de stand-by tijd. Als je weet dat je voorlopig geen koffie gaat zetten, zet je apparaat dan helemaal uit.
- Beperk het sluipverbruik. Ook als je apparaat helemaal uit staat kan het nog een beetje stroom verbruiken. Dat voorkom je door de stekker uit het stopcontact te trekken. Vind je dat omslachtig, denk dan eens na over een stekker of stopcontact met schakelaar.
- Onderhoud je apparaat goed. Kalk en andere verontreinigingen in je koffiemachine beperken niet alleen de levensduur, zo zorgen ook voor een hoger stroomverbruik.
- Drink koude koffie. Een koffiemachine met cold-brew functie bied je de mogelijkheid om koffie te zetten zonder het water te verwarmen. Zo maak je met minimaal stroomverbruik koude koffie, die heerlijk verfrissend kan zijn.
- Overweeg alternatieven voor de koffiemachine. Een cafetière of koffie zetten met een los filter, beide in combinatie met een waterkoker, zijn goedkope alternatieven. Nadeel is wel, dat je meer zelf moet doen om je koffie te maken.
Mijn conclusie:
Ik had het niet verwacht, maar het verschil in verbruik tussen de diverse soorten koffiemachines valt best mee. Kies daarom het apparaat dat het beste bij je verbruik past. Belangrijk is wel, dat je je koffiemachine niet onnodig in de stand-by stand laat staan en dat je een thermoskan gebruikt om je koffie een tijdje in te bewaren.
Hieronder mijn persoonlijke tips:
De meest energiezuinige volautomatische koffiemachine: Jura D4
Een volautomatische koffiemachine is misschien niet de meest energiezuinige optie, maar als je dan toch voor het gemak wilt gaan, kies dan voor koffiemachine met bonen zonder melkfunctie, zoals de Jura D4 (1450W). De eenvoud van de machine (geen display, alleen zwarte koffie) en de hoge kwaliteit van de boiler maken de Jura D4 één van de meest duurzame volautomaten. Bekijk de laagste prijs.
De meest energiezuinige filter-koffiemachine: Moccamaster KBG Select
Het Moccamaster koffiezetapparaat KBG Select is het zuinigste koffiezetapparaat uit onze test. 1450 watt lijkt misschien wat hoog, maar uiteindelijk is het bepalend hoe efficiënt het apparaat is. Deze Moccamaster heeft een koperen verwarmingselement wat de warmte goed vasthoudt. Na het bereiden verbruikt de Moccamaster nog maar 25 – 70W stroom. Het intelligente warmhoudplaatje past de warmte automatisch aan de hoeveelheid in de kan. Bekijk de laagste prijs.
Veelgestelde vragen
Verbruikt een koffiezetapparaat veel stroom?
Ten opzichte van andere huishoudelijke apparaten valt het stroomverbruik van een koffiezetapparaat best mee. Kijk maar naar dit lijstje van elektr-info.nl.
Wanneer verbruikt een koffiezetapparaat stroom?
Een koffiezetapparaat verbruikt stroom bij:
- Reinigen & onderhoud: wanneer de automatische reiniging programma’s bezig zijn
- Koffie- melkfunctie: wanneer je een kopje koffie of cappuccino zet
- Stand-by: het water in het reservoir blijft verwarmd
Hoeveel kost de stand-by stand per jaar?
Een volautomatische koffiemachine verbruikt in de stand-by stand 120 watt per uur. Stel, dat je apparaat dagelijks 8 uur stand-by staat, dan verbruik je per jaar 120 x 8 x 365 / 1000 = 350 kWh. Bij het huidige tarief voor elektriciteit (oktober 2023) van € 0,36 per kWh betekent dat een kosten post van € 126,00. Gelukkig hebben moderne apparaten verplicht een ingebouwde timer, die ervoor zorgt dat het apparaat na een bepaalde tijd (bijvoorbeeld 40 minuten) automatisch uitschakelt.
Wil je de effecten van het koffie zetten minimaliseren en heb je al een energievergelijker gebruikt om een goedkoper energiecontract af te sluiten? Overweeg dan deze vijf energiebesparende tips voor het zetten van je koffie:
