Heb jij dat ook weleens? Dat je mondhoeken na de eerste slok koffie tot aan je oorlelletjes wegtrekken? Dat je koffie zo zuur smaakt? Het kan iedereen overkomen, maar gelukkig kan iedereen het ook voorkomen. In dit blog belichten we beide kanten: waarom smaakt je koffie zuur en wat is de oplossing?
Koffie kan door meerdere oorzaken zuur smaken:
- De maling is te grof
- De koffie is te licht gebrand
- Het water is te koud
- De doorlooptijd is te kort
- De koffie smaakt zuur na het ontkalken
Laten we deze oorzaken eens nader bekijken
1. Te grof gemalen koffie
Is je koffie te grof gemalen, dan zal het water sneller langs de koffie lopen en dus minder kans krijgen om de smaken aan de koffie te onttrekken. De smaakstoffen die als eerste aan de gemalen bonen worden onttrokken zijn de organische zuren. Pas daarna komen de zoete en bittere smaakstoffen. Als het water dus – zoals dat bij grof gemalen bonen het geval is – snel langs de koffie loopt, krijgen alleen de zure smaakstoffen de kans om opgenomen te worden. Lees hier meer over koffie malen.
2. Te licht gebrande koffie
Hoe donkerder de koffiebonen gebrand zijn, hoe beter ze hun smaak afgeven. Licht gebrande koffie heeft daarom een hogere watertemperatuur en/of een langere doorlooptijd nodig om alle smaakstoffen af te geven. Die langere doorlooptijd bereik je bijvoorbeeld door de bonen fijner te malen. Dat is ook de reden dat licht gebrande koffie minder geschikt is voor volautomatische koffiemachines: die kunnen niet zo heel fijn malen.
3. Te koud water
De ideale watertemperatuur om koffie te zetten is 93 tot 96 graden Celsius. De meeste koffiezetapparaten zijn daarop afgesteld en als je ze goed onderhoudt blijft dat ook lange tijd zo. Vooral tijdig ontkalken is belangrijk. Verwarm je zelf water om koffie te zetten (bijvoorbeeld met een opgietfilter of perculator) breng het dan aan de kook en wacht vervolgens een halve minuut voor je begint met opgieten.
4. Te korte doorlooptijd
Als het water te snel door de gemalen koffie sijpelt, krijgt het alleen kans om de zure smaakstoffen op te nemen. Je kunt de doorlooptijd verlengen door de bonen fijner te malen of door ze steviger aan te drukken (in een pistonmachine bijvoorbeeld). Veel volautomatische koffiemachines hebben de mogelijkheid om de doorlooptijd in te stellen.
5. Koffie smaakt zuur na ontkalken
Ontkalk je koffiemachine nooit met (schoonmaak)azijn. Dit laat een zure smaak na en kan op den duur je apparaat aantasten. Gebruik liever het wat mildere citroenzuur of het door de fabrikant voorgeschreven ontkalkingsmiddel. Na het ontkalken moet je het apparaat altijd goed doorspoelen om restjes ontkalkingsmiddel te verwijderen. Zit er een waterfilterfilter in het waterreservoir van je koffiemachine? Verwijder die dan voor je gaat ontkalken, anders kan er (zuur) ontkalkingsmiddel in het filter achterblijven. Lees hier alles over het schoonmaken van je koffiemachine.
Een zuurtje is niet altijd ongewenst – Third wave coffee
Zoals gezegd heeft koffie meerdere smaakcomponenten, zoals bitter, zoet en zuur. De laatste decennia is er steeds meer aandacht gekomen voor het specifieke van die componenten, in combinatie met de herkomst en de branding van de bonen. Dit noemt men de derde golf in de beleving van koffie. De eerste golf was in de 18de eeuw gericht op het beschikbaar maken van zoveel mogelijk koffie, waarbij nauwelijks gelet werd op soort, herkomst of branding. Tijdens de tweede golf, in de laatste decennia van de vorige eeuw, lag de nadruk op de vele vormen waarin je koffie kon nuttigen, terwijl ook de kwaliteit belangrijker werd. Sinds het begin van deze eeuw is er sprake van een derde golf, vandaar third wave coffee. Alle onderdelen van de koffieketen spelen hierbij een rol: de herkomst, de producent, de verwerking, het branden en het zetten van de koffie. De nadruk komt steeds meer te liggen lichtere brandingen, versheid en de zetmethode. Qua smaak is een goede balans belangrijk, met daarin wel degelijk ook een zure component.